Het moet een bijzondere en intense ervaring geweest zijn, de eerste uitvoering van Haydns Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze in 1787. Een jaar eerder had de componist de opdracht gekregen om een instrumentale commentaar te schrijven bij de laatste woorden van Christus, voor de dienst op Goede Vrijdag in een gewijde grot in Cadiz. De omstandigheden werden als volgt omschreven:

“De muren, ramen en zuilen van de kerk zijn bekleed met zwarte stof. Als enige lichtbron hangt een zware, grote lamp in het midden van de kerk. ’s Middags worden de deuren gesloten en begint de ceremonie. Na een korte dienst en passende prelude bestijgt de bisschop zijn troon en geeft hij commentaar op een van de zeven woorden, waarna hij zich voor het altaar werpt. Terwijl hij daar ligt, weerklinkt de muziek. En zo begint alles weer van voor af aan voor de tweede, derde, … commentaar.”

De compositie ging in première op een symbolische plek: de in de bergen uitgehouwen gewijde grot Santa Cueva. Haydn zette voor het gebeuren een intieme en haast meditatieve compositie neer, die de laatste woorden van Christus aan het kruis - ondanks het ontbreken van tekst - op een aangrijpende manier reflecteert. Het werk maakte zoveel indruk, dat het al snel over heel Europa uitgevoerd, en zelfs herwerkt werd voor diverse bezettingen – al gebeurde dat niet altijd door Haydn zelf.