Brussels Philharmonic | Programmatoelichting

Programmatoelichting

Kom je op naar een van onze Strauss-Bernstein concerten met Jean-Yves Thibaudet? Bereid je alvast voor en lees de programmatoelichting geschreven door Aurélie Walschaert.

Bernstein kiest ervoor om aan zijn Symfonie nr. 2, The Age of Anxiety, een solo piano toe te voegen, “als een bijna autobiografische hoofdrolspeler”. Een ongewone keuze die voortvloeit uit Bernsteins persoonlijke identificatie met het thema van het gedicht. Deze vereenzelviging zet zich ook voort in de muziek: af en toe lijkt de melodie de tekst uit te beelden. Bernstein zelf gelooft niet in programmatische muziek (muziek gaat nooit over iets behalve over de muziek zelf). Hij verklaart dat zijn werk alleen maar de algemene vorm van het gedicht volgt. Het is pas na de voltooiing van zijn symfonie dat de componist de programmatische link tussen tekst en muziek ontdekt: “de details ... hadden zichzelf ongepland en onbewust geschreven."

Zijn Symfonie nr. 2 bestaat uit twee grote delen, beide opgesplitst in drie episodes – net als de zes onderdelen in Audens tekst. Deel een opent met een korte Prologue waarin de karakters worden voorgesteld. Deze gaat over in The Seven Ages, een uiteenzetting over de zeven stadia in een mensenleven. Muzikaal zijn het zeven variaties op de proloog die telkens voortbouwen op de voorgaande variatie. In The Seven Stages, variatie acht tot veertien, begeven de personages zich onder invloed van alcohol in een droomtoestand en gaan ze op zoek naar prehistorisch geluk. Deel twee start met de trage beweging van The Dirge. De hoofdrolspelers treuren om het verlies van de zogenaamde vaderfiguur waarop iedereen kan steunen en die de juiste orders geeft. De episode is gebaseerd op een 12-toonrij. De atonale muziek geeft het emotionele dieptepunt en het gemis weer. In The Masque lijken de vrouw en een van de mannen het geloof te vinden in een ontluikende liefde (om later te beseffen dat die gevoelens slechts door alcohol werden aangewakkerd). Hier valt het orkest weg en speelt de piano een bloedheet jazzfragment. In een langzame Epilogue komen de karakters tot inzicht en lijken ze gevonden te hebben wat ze zochten.

download de volledige programmatoelichting