Kort Kort Kort Lang. Geen Vijfde Symfonie van Ludwig van Beethoven zonder de eerste vier noten. Als ritmische steunbalk roepen ze het beeld op van het noodlot dat aan de deur klopt — een omschrijving van de biograaf Anton Schindler die nog steeds tot de verbeelding spreekt.

Hoe Beethoven zo een krachtig startschot bedacht, blijft buitengewoon. Toch had de concertpianist en Beethoven-leerling Carl Czerny daar een verklaring voor. Hij beweerde dat zijn leraar zich inspireerde op het vogelgezang in het Prater-park in Wenen. Wat er ook van waar is, één ding staat buiten kijf. Het begin van de Vijfde bepaalt het hele karakter van het eerste deel (Allegro con brio).

Het échte karakter van deze symfonie? Door te luisteren naar het parcours langs alle vier delen samen. Beethoven werkt hier als een echte vakman: zijn ritmisch hoofdmotief haalt hij als een Zwitsers uurwerk zorgvuldig uit elkaar om het via de tweede (Andante con moto) en derde beweging (Scherzo. Allegro) weer helemaal samen te brengen.

Dit werk is één diepe ademhaling die uitbarst in een triomfantelijke overwinning. Een verhaal van mineur naar majeur. Zowel figuurlijk als muzikaal, want de Vijfde Symfonie begint in een kleine toonladder, maar eindigt in de hoopvolle wereld van Do groot. Dé toonladder van het feest en van de overwinning. V for Victory! Drie keer raden wat de morsecode is voor de letter ‘V’. Inderdaad. Kort Kort Kort Lang.

- Sander De Keere

lees meer over sander