Brussels Philharmonic | Schönberg: de schilder

Schönberg: de schilder

van partituren tot penselen

Arnold Schönberg kennen we als grensverleggend componist, pedagoog en theoreticus - maar ook als schilder. Vanaf 1907 had hij hoe langer hoe meer een penseel in de hand. In 1910 exposeerde hij zelfs met de Blaue Reiter-groep van Wassily Kandinsky. Musicoloog Oliver Wray Neighbour legt de link met zijn muzikale compositie Pierrot lunaire: hij noemt de periode waarin dit werk ontstond Schönbergs ‘expressionistische periode’, en legt daarmee een parallel met deze korte uitstap naar de schilderkunst.

Zowel als persoon als kunstenaar verzette Schönberg zich tegen elke vorm van compromis. Hij vocht zijn leven lang tegen bekrompen en kleingeestige opvattingen. Zijn schilderkunst toont vaak een bepaalde blik of visie. Net als in zijn muzikale composities, hanteerde hij tussen circa 1906 en 1911 een schilderstijl van vrije associatie; Schönberg schilderde geen "mooie en charmante" beelden, maar wilde een "subjectieve indruk" vastleggen (Wassily Kandinsky). Zijn oeuvre omvat portretten, zelfportretten, landschappen en ontwerpen van toneeldecors.

Wil je meer weten over Arnold Schönberg als schilder? Snuister dan zeker eens door zijn tekeningen en schilderijen, of beluister het interview "Museum Talk on Painting" afgenomen door Halsey Stevens met Arnold Schönberg.
--

Met speciale dank aan het Arnold Schönberg Center, Wien voor het verstrekken van tekst-, foto- en videomateriaal.

AIMEZ-VOUS SCHÖNBERG ?

Dit jaar viert Flagey de 150ste geboortedag van Arnold Schönberg met een weekend vol uitzonderlijke concerten en artiesten. Schönberg was een muzikaal visionair die de eigenheid van de tijdsgeest vatte. Geworteld in de romantiek, ontwikkelden zijn muzikale ideeën zich tot een essentieel onderdeel van het twintigste-eeuwse repertoire.

concerten in het kader van Flagey: Aimez-Vous Schönberg ?

--

10.10.2024 FLAGEY - Shades of Schönberg
12.10.2024
FLAGEY - Pierrot lunaire

Expo Arnold Schönberg: ontdek tijdens het festival ook het leven en werk van Arnold Schönberg als schilder, leraar en sleutelfiguur uit het begin van de 20ste eeuw aan de hand van foto’s, partituren en reproducties van historische documenten doorheen deze tentoonstelling. [meer info]

werk van Arnold Schönberg in chronologische volgorde

1/ Blue Self-Portrait, 1910
2/ Self-Portrait, ca. 1908
3/ Self-Portrait, ca. 1910
4/ Gaze, 1910

SCHÖNBERG Marc Pennartz P1155981 Dx O CROP

Shades of Schönberg · 10.10.2024 · Flagey

Zelfs na anderhalve eeuw boezemt de naam Arnold Schönberg nog vaak angst in. Van die fobie helpt het festival Aimez-vous Schönberg ter ere van zijn jubileumjaar u vast vanaf. Want hoewel we de man vooral associëren met zijn soms wat berekende twaalftoonstechniek, is er een schat aan repertoire die zelden gehoord wordt omdat de dodecafonie als een zwaard van Damocles boven Schönbergs hoofd hangt. Maar de jongere Arnold kon evengoed romantisch over zijn schouder kijken, of liet zich inspireren door de kunststromen om hem heen. Zo staat dit weekend met Pierrot lunaire en Verklärte Nacht helemaal in het teken van zijn connectie met het symbolisme… en dus ook met Claude Debussy.

SCHÖNBERG Marc Pennartz P1155981 Dx O CROP

Schönberg: Pierrot lunaire · 12.10.2024 · Flagey

"Pierrot lunaire is geschreven voor een klein orkest en een zanger met spreekstem. Het werk is gebaseerd op 21 gedichten van de Belgische symbolist Albert Giraud. De muziek van Schönberg is een unieke beleving: soms mooi, soms grotesk, en soms de beide samen – je zal versteld staan!" – Kazushi Ono

Csm Schoenberg Portraet Arnold Schoeberg Center Wien 63a0c230a2

Schönberg: strijd van een pionier

"I had had to fight for every new work; I had been offended in the most outrageous manner by criticism; I had lost friends and I had completely lost any belief in the judgment of friends. And I stood alone against a world of enemies"

Schoenberg Spraypaint P G

toelichting

Programmatoelichting bij de concerten Shades of Schönberg en Pierrot lunaire. --- Arnold. Schönberg. Begint u al te bibberen? Het merendeel van zijn muziek is ondertussen meer dan een eeuw oud. In 2024 vieren we zijn honderdvijftigste verjaardag. En toch lokt zijn naam alleen nog steeds viscerale reacties uit. Het is iets waar Schönberg altijd mee geconfronteerd is. Bij leven al moest hij buitensporig veel vileine reacties incasseren van het publiek. Hoe komt dat toch?

Pierrot lunaire 1924 klee

tussen zang en spoken word

Pierrot Lunaire is gebaseerd op gedichten van de Belgische dichter Albert Giraud, bewerkt en vertaald door Otto Erich Hartleben en op muziek gezet door Arnold Schönberg op vraag van Albertine Zehme die bekend stond om poëzie op muziek te brengen. Haar motto “I demand a freedom of sound!”, was helemaal in Schönbergs straatje. Het resultaat? De eerste compositie ooit integraal voor ‘Sprechgesang’, een vorm tussen zang en spoken word. Lees de gedichten en vertaling.