Press play: de nacht
De nacht. Stilte, rust – maar ook mysterie en dreiging. Gustav Mahler ving al die tegenstellingen in zijn Zevende Symfonie, het “Lied der Nacht”. Ook op het witte doek toont de nacht vele gezichten: van broeierige romantiek tot ijzingwekkende spanning.
Filmjournalist Robin Broos maakte een selectie.
Sunrise: A Song of Two Humans (1927)
Regie: F.W. Murnau
De Duitse regisseur Murnau maakt met Sunrise een visueel gedicht over liefde, verleiding en verlossing. Een eenvoudige boer wordt verleid door een vrouw uit de stad om zijn vrouw te vermoorden, maar tijdens een nachtelijke boottocht krijgt zijn geweten de overhand. In meesterlijk gebruik van schaduw en licht weeft Murnau een wereld van schemer en donkerte. Het is stomme cinema op zijn allerbest, waar de nacht tegelijk verleidt en bedreigt.
In the Mood for Love (2000)
Regie: Wong Kar-wai
Hongkong, jaren zestig. Twee buren ontdekken dat hun partners vreemdgaan. In plaats van zelf toe te voegen aan hun eigen aantrekking tot elkaar, ontmoeten ze elkaar in schaars verlichte steegjes en restaurants. De nacht wordt hun toevluchtsoord, een plek waar verlangen sluimert zonder echt te ontluiken. Wong Kar-wai's meesterwerk ademt melancholie. Elke scène baadt in warme, gedempte kleuren, terwijl Christopher Doyle van elk beeld een schilderij maakt.
Before Sunrise (1995)
Regie: Richard Linklater
Jesse en Céline ontmoeten elkaar op een trein en besluiten een nacht samen door te brengen in Wenen. Wat volgt is een nacht vol gesprekken, lege straten en stille bruggen. Before Sunrise vangt de magie van een nacht die nooit terugkeert – waarin alles mogelijk lijkt. Ethan Hawke en Julie Delpy brengen een zeldzaam eerlijke romantiek, zonder trucjes of groot gebaar.
Moonlight (2016)
Regie: Barry Jenkins
Moonlight volgt Chiron door drie levensfases: als kind, tiener en volwassene – en verfilmt zijn zoektocht naar identiteit, seksualiteit en zijn plek in de wereld. Onder het maanlicht, op het strand of in de auto, zien we scènes van stilte en kwetsbaarheid. Barry Jenkins filmt met een zachte kracht die zelfs pijn doet oplichten. Een film die blijft nazinderen, zelfs lang na de laatste beelden.
The Lighthouse (2019)
Regie: Robert Eggers
Twee vuurtorenwachters, gespeeld door Willem Dafoe en Robert Pattinson, zijn tewerkgesteld op een afgelegen eiland. Naarmate de tijd verstrijkt en een storm hen op het eiland vasthoudt, vervagen de grenzen tussen realiteit en waanzin. Robert Eggers filmt in zwart-wit en in het bijna vierkante 1.19:1-beeldformaat, wat de claustrofobische sfeer versterkt. De nacht op het eiland is niet alleen donker, maar ook obsederend en onheilspellend. Met een score die kreunt en davert als de zee zelf, is The Lighthouse een hallucinerende nachtmerrie over isolatie en bezetenheid.
Drive (2011)
Regie: Nicolas Winding Refn
Een naamloze stuntchauffeur leidt ’s nachts een dubbelleven als vluchtwagenbestuurder. Wanneer hij verliefd wordt op zijn buurvrouw Irene en haar zoontje wil beschermen, raakt hij verstrikt in een gewelddadige onderwereld. Ryan Gosling beweegt als een schaduw door de duisternis – kalm en berekend, tot het geweld losbarst. Nicolas Winding Refn maakt van de nacht een personage: zowel romantisch als meedogenloos, badend in neonblauw en -roze, gedragen door de synthscore van Cliff Martinez.
